Ευτυχία. Μεγάλη λέξη. Συνδυασμένη με σκέψεις, άπειρα συναισθήματα, καταστάσεις. Αν σου έκανε κάποιος την ερώτηση: «είσαι ευτυχισμένος αυτήν την περίοδο;», τι θα απαντούσες; Πόσους ανθρώπους γνωρίζεις που μπορείς να πεις πως το έχουν όντως πετύχει; Το να μιλάμε για την ευτυχία είναι ένα θέμα που γεννά περισσότερες ερωτήσεις, παρά οι απαντήσεις που μπορεί να δώσει.
Είναι μια λέξη, μια έννοια σταθμός. Είναι κάτι που ακόμα και να το νιώθουμε όταν το ζούμε, δεν τολμάμε ίσως να το ξεστομίσουμε μην τυχόν και το χάσουμε. Ποιος μπορεί να δώσει ικανό ορισμό; Είναι μια έννοια που μεταβάλλεται συνεχώς και που για τον καθένα σημαίνει κάτι διαφορετικό. Τι χρώμα θα έδινες στην ευτυχία; Άσπρο, κόκκινο, ροζ; Αν ήταν εποχή τι εποχή θα ήταν; Για μένα άνοιξη. Για σένα; Καλοκαίρι; Χειμώνας; Ο καθένας από μας θα απαντήσει κάτι διαφορετικό. Πόσοι φιλόσοφοι, συγγραφείς και επιστήμονες έχουν επιχειρήσει να αναλύσουν τα συστατικά της. Έχουν γραφτεί εγχειρίδια με οδηγίες και βήματα για το πώς μπορεί κανείς να γίνει ευτυχισμένος. Μπαίνουμε σε ένα μαραθώνιο αγώνα δρόμου όπου ελπίζουμε στον τερματισμό να τη συναντήσουμε επιτέλους.
Θυμάσαι τότε που ήσουν παιδί; Πώς γελούσες και έπαιρνες χαρά από τα απλά πράγματα; Σου έδιναν ένα γλειφιτζούρι και ένιωθες πως σου χάρισαν τον κόσμο όλο. Χωνόσουν στην αγκαλιά της μητέρας σου και ένιωθες πως τίποτα δεν μπορεί να σε αγγίξει. Σαν να είχες μια αόρατη ασπίδα που σε προστάτευε απ’ όλα τα δεινά του κόσμου. Γιατί ως παιδί δεν είχες ανάγκη χρήματα ή ακριβά παιχνίδια για να νιώσεις ευτυχισμένος. Μπορούσες να περάσεις το ίδιο καλά παίζοντας με καπάκια αναψυκτικών. Τι άλλαξε; Ο τρόπος που βλέπεις τα πράγματα. Ρίζωσαν βαθιά μέσα σου πρότυπα και αντιλήψεις που σου πέρασε η κοινωνία και ο σύγχρονος τρόπος ζωής. Θεωρείς πια ότι ευτυχισμένο σε κάνει μια καλή δουλειά, ένας φαινομενικά επιτυχημένος γάμος, τα υλικά αγαθά.
Και τελικά έφτασες να ξεχάσεις πως μπορείς να είσαι χαρούμενος με τα απλά πράγματα. Με έναν καφέ που θα πιεις με φίλους, με μια βόλτα στην παραλία, με το να κάθεσαι στον καναπέ αγκαλιά με το σύντροφό σου και να μην κάνετε απολύτως τίποτα. Μπήκες σε μια αναζήτηση, ένα ατελείωτο κυνήγι να ανέβεις όσο το δυνατόν περισσότερα σκαλιά, να κατακτήσεις όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα. Έχει γίνει ακόμα και εμπόριο στο βωμό του χρηματικού κέρδους. Αγόρασε το τάδε αυτοκίνητο για να νιώσεις ευτυχισμένος. Εξαρτάται όμως τελικά από καταστάσεις; Από μια καλή δουλειά; Από χρήματα; Αναρωτήσου. Ποιος είναι ο δικός σου ορισμός τελικά; Τι θα μπορούσε να σε κάνει πραγματικά χαρούμενο;
Για μένα ευτυχία είναι να βάζει το αγαπημένο σου τραγούδι στο ράδιο και να σταματάς για πέντε λεπτά ό,τι κάνεις, να βάζεις τέρμα την ένταση και να χορεύεις λες και είναι η τελευταία φορά που θα χορέψεις στη ζωή σου και για εκείνα τα πέντε λεπτά να ξεχνάς όλα τα άσχημα που σου συμβαίνουν. Να είσαι κολλημένος στην κίνηση και αντί να θυμώνεις με την τύχη σου, να δυναμώνεις το ράδιο και να τραγουδάς. Να γελάς δυνατά και πολύ. Να βρίσκεις το θετικό μέσα στο αρνητικό. Να ζεις για το παρόν, να μην αφήνεις τις στιγμές να ξεγλιστρούν μέσα από τα χέρια σου χωρίς να τις έχεις ζήσει πραγματικά. Διότι η ευτυχία έχει να κάνει με το παρόν. Ούτε με το παρελθόν ούτε το μέλλον. Να ξεζουμίζεις τις στιγμές, αυτό είναι η δική μου ευτυχία.
Και μη μου μιλήσεις για τα άσχημα. Μη μου πεις για αρρώστιες, οικονομικά προβλήματα, κακές δουλειές. Λίγο ή πολύ, όλοι τα ‘χουμε δει κι αυτά. Σαφώς αποτελούν εμπόδια αλλά αν παρατηρήσεις λίγο προσεχτικά γύρω σου, θα δεις ανθρώπους που φαινομενικά τα έχουν όλα να είναι δυστυχείς κι ανθρώπους με πολύ λιγότερα και πολλά περισσότερα προβλήματα που φαίνονται χαρούμενοι.
Είναι μια λέξη, μια έννοια σταθμός. Είναι κάτι που ακόμα και να το νιώθουμε όταν το ζούμε, δεν τολμάμε ίσως να το ξεστομίσουμε μην τυχόν και το χάσουμε. Ποιος μπορεί να δώσει ικανό ορισμό; Είναι μια έννοια που μεταβάλλεται συνεχώς και που για τον καθένα σημαίνει κάτι διαφορετικό. Τι χρώμα θα έδινες στην ευτυχία; Άσπρο, κόκκινο, ροζ; Αν ήταν εποχή τι εποχή θα ήταν; Για μένα άνοιξη. Για σένα; Καλοκαίρι; Χειμώνας; Ο καθένας από μας θα απαντήσει κάτι διαφορετικό. Πόσοι φιλόσοφοι, συγγραφείς και επιστήμονες έχουν επιχειρήσει να αναλύσουν τα συστατικά της. Έχουν γραφτεί εγχειρίδια με οδηγίες και βήματα για το πώς μπορεί κανείς να γίνει ευτυχισμένος. Μπαίνουμε σε ένα μαραθώνιο αγώνα δρόμου όπου ελπίζουμε στον τερματισμό να τη συναντήσουμε επιτέλους.
Θυμάσαι τότε που ήσουν παιδί; Πώς γελούσες και έπαιρνες χαρά από τα απλά πράγματα; Σου έδιναν ένα γλειφιτζούρι και ένιωθες πως σου χάρισαν τον κόσμο όλο. Χωνόσουν στην αγκαλιά της μητέρας σου και ένιωθες πως τίποτα δεν μπορεί να σε αγγίξει. Σαν να είχες μια αόρατη ασπίδα που σε προστάτευε απ’ όλα τα δεινά του κόσμου. Γιατί ως παιδί δεν είχες ανάγκη χρήματα ή ακριβά παιχνίδια για να νιώσεις ευτυχισμένος. Μπορούσες να περάσεις το ίδιο καλά παίζοντας με καπάκια αναψυκτικών. Τι άλλαξε; Ο τρόπος που βλέπεις τα πράγματα. Ρίζωσαν βαθιά μέσα σου πρότυπα και αντιλήψεις που σου πέρασε η κοινωνία και ο σύγχρονος τρόπος ζωής. Θεωρείς πια ότι ευτυχισμένο σε κάνει μια καλή δουλειά, ένας φαινομενικά επιτυχημένος γάμος, τα υλικά αγαθά.
Και τελικά έφτασες να ξεχάσεις πως μπορείς να είσαι χαρούμενος με τα απλά πράγματα. Με έναν καφέ που θα πιεις με φίλους, με μια βόλτα στην παραλία, με το να κάθεσαι στον καναπέ αγκαλιά με το σύντροφό σου και να μην κάνετε απολύτως τίποτα. Μπήκες σε μια αναζήτηση, ένα ατελείωτο κυνήγι να ανέβεις όσο το δυνατόν περισσότερα σκαλιά, να κατακτήσεις όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα. Έχει γίνει ακόμα και εμπόριο στο βωμό του χρηματικού κέρδους. Αγόρασε το τάδε αυτοκίνητο για να νιώσεις ευτυχισμένος. Εξαρτάται όμως τελικά από καταστάσεις; Από μια καλή δουλειά; Από χρήματα; Αναρωτήσου. Ποιος είναι ο δικός σου ορισμός τελικά; Τι θα μπορούσε να σε κάνει πραγματικά χαρούμενο;
Για μένα ευτυχία είναι να βάζει το αγαπημένο σου τραγούδι στο ράδιο και να σταματάς για πέντε λεπτά ό,τι κάνεις, να βάζεις τέρμα την ένταση και να χορεύεις λες και είναι η τελευταία φορά που θα χορέψεις στη ζωή σου και για εκείνα τα πέντε λεπτά να ξεχνάς όλα τα άσχημα που σου συμβαίνουν. Να είσαι κολλημένος στην κίνηση και αντί να θυμώνεις με την τύχη σου, να δυναμώνεις το ράδιο και να τραγουδάς. Να γελάς δυνατά και πολύ. Να βρίσκεις το θετικό μέσα στο αρνητικό. Να ζεις για το παρόν, να μην αφήνεις τις στιγμές να ξεγλιστρούν μέσα από τα χέρια σου χωρίς να τις έχεις ζήσει πραγματικά. Διότι η ευτυχία έχει να κάνει με το παρόν. Ούτε με το παρελθόν ούτε το μέλλον. Να ξεζουμίζεις τις στιγμές, αυτό είναι η δική μου ευτυχία.
Και μη μου μιλήσεις για τα άσχημα. Μη μου πεις για αρρώστιες, οικονομικά προβλήματα, κακές δουλειές. Λίγο ή πολύ, όλοι τα ‘χουμε δει κι αυτά. Σαφώς αποτελούν εμπόδια αλλά αν παρατηρήσεις λίγο προσεχτικά γύρω σου, θα δεις ανθρώπους που φαινομενικά τα έχουν όλα να είναι δυστυχείς κι ανθρώπους με πολύ λιγότερα και πολλά περισσότερα προβλήματα που φαίνονται χαρούμενοι.
Τι είναι αυτό που τους διαφοροποιεί λοιπόν; Μα ο τρόπος που βλέπουν τα πράγματα φυσικά. Η οπτική γωνία που επιλέγουν για να ερμηνεύσουν τις καταστάσεις. Γιατί τα αρνητικά που τους έρχονται τα αντιμετωπίζουν ως άλλο ένα εμπόδιο στο προσωπικό τους μονοπάτι, που πρέπει να προσπεράσουν και όχι ως λόγο για να νιώθουν δυστυχισμένοι. Γιατί το να είσαι ευτυχισμένος ίσως τελικά να είναι επιλογή κι όχι τύχη.
«Την άνοιξη αν δεν την βρεις την φτιάχνεις», Οδ. Ελύτης
Συντάκτης: Ρέα Τσαπατσάρη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
«Την άνοιξη αν δεν την βρεις την φτιάχνεις», Οδ. Ελύτης
Συντάκτης: Ρέα Τσαπατσάρη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου